kitabın sahibi ben olmadığımdan cemil meriç'in "tecessüsüne" sebebiyet vermiş hususlardan aklımda kalmasını istediklerimi hem derli toplu olsun hem de bir köşede güzel dursun diye buraya aktarıyorum. velhasılıkelam; upanişatlar'ı sevelim, sevmeyenleri yine sevelim.
"cevaplarımız suallerle hudutlu... sorulan sualler hep aynı olunca, cevaplarda da büyük bir tazelik aramak boş. sorulmayan suallere cevap vermek, insan takatı dışında." sf. 59
- slogan ilkelin ideolojisi.
"düşünce ile çığlık bağdaşmaz." sf.95
- avrupa'nın yeni bir ihraç metaı.
" 'çağ-dışılık' ithamı, iftiraların en alçakçası, en abesi. aynı çağda muhtelif çağlar vardır. çağdaşlaşmak neden hristiyan batı'nın putlarına perestiş olsun?" sf. 99
"filhakika seçiş hürriyetimizin hudutsuz olduğu tek dünya: kitaplar dünyası." sf.109
"...bu kanma bilmeyen susuzluk insanoğlunun alın yazısı değil mi?" sf.114
"insandan kopan intelijansiyanın kaderi suya nakışlar çizmek." sf.165
"izm'ler insan idrakine giydirilen deli gömlekleridir. her ...ist, koltuk değneği olmadan yürüyemeyeceğini itiraf eden bir zavallıdır. izm'ler birer anakronizmdir, birer anakronizm yani kalıplaşan, canlılığını yarı yarıya kaybeden birer konserve düşünce. batı'dan gelen hiçbir "-izm" masum değildir." sf.189-190
"...büyük adam için kanun yoktur. o, bir gayenin emrindedir; insanlığın hayrı için kalabalığın suç saydığı herhangi bir hareketi işleyebilir." sf. 207
"bütün kanun koyucular, solon, muhammet veya napolyon suçludurlar. suçludurlar çünkü ataları tarafından konulan, çağdaşları tarafından saygı gören yasaları çiğnemişlerdir. kan dökmekten de çekinmemişlerdir bu uğurda. yeni bir hakikatin, yeni bir düzenin müjdecisi olmak isteyen, bir kelimeyle söyleyecek sözü olan herkes suç işlemek zorundadır." sf. 207
"büyük adam , tabiat kuvvetleri gibi, tahripkârdır veya tahripkâr olmak zorundadır. daha aydınlık bir gelecek upruna bugünü yıkmakta tereddüt etmez. idealin konuştuğu yerde vicdan susar." sf.207
"upanişad, 'tanrı'sın' diyor insana, freud, 'itsin,' diyor. hangisi haklı? şairi dinleyelim: (sf.210)
gökten yücesin, topraktan bayağı.
yokluk zulmetiyle bağlıysan, toprak,
ilâhi nurun tecelligâhı isen, arş.
(feyz-i hindî) "
"sanki tarihte de musonlar esiyor. 19. yüzyılda hareket Komiser'e doğru. bugünün insanı mor-ötesi'ne koşmakta." sf.215
"ırkların gelişmesinde Yogi geceler ve Komiser gündüzler var. belki de medeniyet uyuyor ve zaman zaman rüya görüyor." sf. 215
"kapitalizmle komünizm batı'nın iki çehresi...biri kumarhane, öteki mahpes." sf. 217
"upanişatlar ne diyor: 'kâinat sevinçten doğdu, sevince koşuyor, sevinç içinde eriyecek.' ama 'acıların anahtarıyla açılır sevincin kapakları.' " sf.244
"o konuştukça, lâikliğin kartondan sesleri yıkıldır birer birer. kentle köy, çağdaş uygarlık düzeyi (!) ile anadolu, tereddütle inanç...karşı karşıya geldi." sf. 248
"nurculuk, bir tepkidir. kısır ve yapma bir üniversiteye karşı medresenin, küfre karşı imanın, batu'ya karşı doğu'nun isyanı." sf.248
"said'in kavgası, yogi ile komiser'in kavgası." sf. 249
"insanlık daima daha kötü oyuncaklar peşinde koşan bir çocuk." sf.288
"sensiz giden trenler, ufuklarda kaybolan birer ümit
nehir gibi akmıyor günler heraklit heraklit.
zaman masal kuşlarına benziyor...
abûs, kocaman, sâkit.
ve geceleri
alnında dolaşır biteviye
kirli, soğuk pençeleri.
yıldızları söndürülmüş fırtına,
batan bir gemidesin,
senden ne kalacak yarına!
kıyılardan imdat isteyen sesin."
son.